Συρματοπλέγματα και κούκλες βιτρίνας, αλλόκοτες περούκες, περίεργα ρούχα και αξεσουάρ. Πριν ακόμα η ομάδα της Atopos Contemporary Visual Culture ολοκληρώσει το στήσιμο της έκθεσης «ΑRRRGΗ! Τέρατα και Σημεία στη Μόδα» στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς, που εγκαινιάζεται την Παρασκευή, η σκηνογραφία της φανερώνει ότι θα βρεθούμε σε ένα ιδιότυπο ντεφιλέ. Ο ενδυματολόγος Βασίλης Ζηδιανάκης και ο συνεργάτης του Στάμος Φαφαλιός μάς διορθώνουν: «Πρόκειται για διαδήλωση! Είναι εμπνευσμένη από την εποχή μας, από την κρίση της οικονομίας, αλλά και από τα δημιουργικά ταλέντα που αναζητούν τον δρόμο τους». Το δίδυμο είναι η κινητήριος δύναμη του πολιτιστικού οργανισμού, αφιερωμένου στην τέχνη και τη μόδα, με πρωτοποριακά ερευνητικά πρότζεκτ που απευθύνονται σε διεθνές κοινό.
Ποια είναι λοιπόν τα σημεία και τα τέρατα; «Θα παρουσιάσουμε δημιουργίες σχεδιαστών και καλλιτεχνών που μεταμορφώνουν –ή παραμορφώνουν– με ακραίο τρόπο την ανθρώπινη φιγούρα. Δεν είναι προτάσεις για το πώς να ντυθούμε, αλλά για το πώς το σώμα γίνεται ένα έργο τέχνης. Τα τέρατα παρελαύνουν, για να υποστηρίξουν τη διαφορετικότητά τους, για να μας προκαλέσουν να συναντήσουμε και να συμφιλιωθούμε με τον Αλλον, αλλά και με πτυχές του εαυτού μας που είναι άγνωστες σε εμάς», λένε οι πρωτεργάτες της Atopos. Το πρώτο ερέθισμα γεννήθηκε στο μυαλό του Ζηδιανάκη πριν από περίπου λίγα χρόνια: «Είχε τελειώσει η έκθεση “Χραατς”, με τα χάρτινα φορέματα της δεκαετίας του ’60, και εγώ ήδη είχα αρχίσει να σκέφτομαι πώς οι ανθρωπόμορφοι χαρακτήρες επηρεάζουν τη μόδα. Ετσι καταλήξαμε στο νέο μας εγχείρημα, που είναι anti-fashion, καθώς επιλέγουμε τους πιο αβάν-γκαρντ συμμετέχοντες, που διαπνέονται από ελευθερία σκέψης και σύλληψης και εκτέλεσης των ιδεών τους. Τίποτα δεν είναι φτιαγμένο για να φορεθεί».
Τα λεγόμενα characters αγγλιστί δεν είναι τίποτε άλλο από φιγούρες με ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Η Atopos ξεκίνησε μια καινούργια έρευνα, όπως αυτή που είχε κάνει με τα φορέματα, και έτσι, ο Ζηδιανάκης και η ομάδα του ανακάλυψαν ένα τολμηρό σύμπαν στο Διαδίκτυο, μέσα από 5.500 εικόνες. «Καλλιτέχνες, σχεδιαστές, γραφίστες εκμεταλλεύτηκαν τις δυνατότητες που τους έδωσε το Ιντερνετ και σχεδίασαν εκατομμύρια εικόνες και μορφές αντισυμβατικές. Από το 1990 και μετά πειραματίστηκαν, αντάλλαξαν ιδέες και απόψεις, ανοίχτηκαν σε ένα νέο πεδίο δράσης. Χιλιάδες ανθρωπάκια με περίεργα χαρακτηριστικά ξεπήδησαν σε διαφημίσεις, εξώφυλλα δίσκων, προϊόντα και βέβαια στη μόδα. Ολα αυτά τα συναντά κανείς στο Διαδίκτυο, που είναι για εμένα όπως το Διάστημα. Ενας χαοτικός χώρος, άπειρος σε μέγεθος, που είναι αδύνατον να τον εξερευνήσεις όλο. Οι ανθρωπόμορφες φιγούρες λοιπόν θα μπορούσε να είναι ο αλλόκοτος, περίεργος, τερατώδης Αλλος με τον οποίο θες να επικοινωνήσεις. Οπως ακριβώς δεν γνωρίζουμε πώς θα ήταν ένας εξωγήινος αλλά του δίνουμε μορφή, σάρκα και οστά. Οι characters ζουν στον πλανήτη του Ιντερνετ».
Κόμικς εναντίον characters
Μήπως όλα αυτά μάς τα έχουν πει ήδη τα κόμικς; «Μερικοί μπορεί να μας παρεξηγήσουν και να νομίσουν ότι πρόκειται για έκθεση με τέτοια θεματολογία. Λάθος. Τα κόμικς δημιουργούνται βάσει σεναρίου. Τα characters έχουν το σενάριο που τους δίνουμε εμείς οι ίδιοι, παίρνουν την υπόστασή τους από εμάς όπως οι ήρωες στο Second Life στο Ιντερνετ. Επιμένουμε: Η έκθεση είναι μια χαρτογράφηση του άγνωστου και διαφορετικού Αλλου, που μπορεί να είναι και ο εαυτός μας, οι πολλοί και διαφορετικοί εαυτοί μας που αναζητούν χώρο να εκφραστούν. Δεν είναι μια έκθεση για τον Μίκυ και τον επιθεωρητή Ο’ Χάρα στο Μίκυ Σίτι ούτε για τον Σούπερμαν ή κάποιο μυθολογικό ήρωα. Ακόμα και η λέξη τέρας στην αρχαιότητα δεν σήμαινε κάτι δύσμορφο ή τρομακτικό, αλλά κάτι που δεν έχει εξήγηση, όπως λ. χ. το ουράνιο τόξο. Θέλουμε να παρακινήσουμε τους θεατές να δώσουν οι ίδιοι την ερμηνεία στις μορφές που θα δουν, να τους δώσουν ζωή με το βλέμμα ή τις σκέψεις τους. Το νόημα της έκθεσης δεν είναι κάτι που θέλουμε να «φορέσουμε» εμείς στους επισκέπτες, αλλά να το βρουν μόνοι τους», λένε ο Στάμος Φαφαλιός και ο Βασίλης Ζηδιανάκης.
Ο ενδυματολόγος τονίζει ότι αντιτίθεται στη μόδα: «Εννοώ τη στενή της ανάγνωση, τι είναι εντός ή εκτός μόδας, ποιες είναι οι σεζόν, τι σημαίνει βιομηχανική παραγωγή. Με ενδιαφέρει μονάχα εκείνο το τμήμα της που αντικατοπτρίζει την ανάγκη που έχει ο άνθρωπος για αλλαγή, για να εκφράσει διαφορετικούς ρόλους, προσωπικότητες και χαρακτήρες. Ως σωματικός κώδικας. Οχι με την έννοια του τι θα φορεθεί φέτος. Ετσι λοιπόν παρακολουθώ τα πιο πειραματικά και επαναστατικά ρεύματα, όχι τα ντεφιλέ με τις νέες τάσεις». Ο Στάμος Φαφαλιός συμπληρώνει: «Από τότε που η μόδα μπλέχτηκε με τη διαφήμιση και τη μαζική παραγωγή, έγινε ένα με το σύστημα. Ομως, υπάρχουν πολλοί τρόποι να τη δει κανείς. Εμείς επιλέγουμε στη συγκεκριμένη έκθεση μια οπτική γωνία εντελώς διαφορετική από τα συνηθισμένα, πιο κοντά στην ορμή της δημιουργικότητας και μακριά από τη βιτρίνα».
«Με πάθος και ειλικρίνεια να υποστηρίζεις αυτό στο οποίο έχεις ταχθεί»
Στη δύσκολη περίοδο που ζούμε, πόσο αφορά τον κόσμο μια έκθεση που αποτυπώνει μια τάση στη μόδα, την οποία ανακάλυψε και ανέδειξε η έρευνα του Ζηδιανάκη; «Ιδιαίτερα σε μια εποχή κρίσης, νομίζω ότι ο καθένας πρέπει με πάθος και ειλικρίνεια να υποστηρίζει αυτό στο οποίο έχει ταχθεί, αυτό που υπηρετεί. Αν στην Ελλάδα όλοι έκαναν ακριβώς αυτό, τότε δεν θα είχαμε φτάσει στη σημερινή κατάσταση». Ο Στάμος Φαφαλιος συμπληρώνει: «Δεν είναι μια έκθεση που κόστισε πολλά χρήματα, δεν πρόκειται για μια ακριβή παράγωγή. Είναι όμως μια ανοιχτή πρόσκληση σε όλους να ανακαλύψουν μια διαφορετική διάσταση της μόδας, ακόμα και να αποδράσουν από τις έγνοιες τους. Είναι πρωτότυπη, πειραματική, με ερωτήματα και όχι απαντήσεις. Νομίζω ότι οι επισκέπτες θα την αγαπήσουν τόσο πολύ όσο και τη Μόδα από Χαρτί του 2007»
Η έρευνα της Atopos δεν θα αποκρυσταλλωθεί μόνον ως έκθεση αλλά θα γίνει και έκδοση, με τίτλο «Νot a toy–Fashioning radical characters», η οποία θα κυκλοφορήσει από την Ρictoplasma Ρublishing του Βερολίνου. Το αφιέρωμα στο Μπενάκη περιέχει ρούχα και αξεσουάρ φτιαγμένα από τα πιο περίεργα υλικά, μάσκες και φωτογραφίες, αντικείμενα, ευφάνταστες λύσεις να αλλάξεις το πρόσωπο ή το σώμα σου, με την υπογραφή 50 γνωστών ή άσημων σχεδιαστών και καλλιτέχνών, που δεν είναι μουσειακά κομμάτια. Ανάμεσά τους είναι οι Maison Martin Margiela, Walter Van Beirendonck, LucyandBart, Jean-Charles De Castelbajac, Mareunrol’s, Bas Kosters, Issey Miyake, Henrik Vibskov, Charlie Le Mindu, Boris Hoppek, Craig Green, Bernhard Willhelm, Cassette Playa, Andrea Ayala Closa, Piers Atkinson, Pyuupiru. Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο 27χρονος Ελληνας Γιώργος Τούρλας με διεθνή καριέρα, τον οποίον ο Ζηδιανάκης ανακάλυψε στο Iντερνετ, και η Digitaria. Συμμετέχει επίσης ο Κύπριος Αλέξης Θεμιστοκλέους.
Η έκθεση εγκαινιάζεται στις 14 Μαΐου με μια περφόρμανς που έχει τίτλο «Ο χορός των τεράτων» και θα διαρκέσει ώς το τέλος Ιουλίου στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς.
Της Μαργαριτας Πουρναρα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου